Γύρη είναι τα αρσενικά αναπαραγωγικά κύτταρα των φυτών (γυρεόκοκκοι) των Σπερματόφυτων. Στα φυτά που έχουν άνθη, οι γυρεόκοκκοι βρίσκονται στους ανθήρες των στημόνων και μεταφέρονται στη συνέχεια στον ύπερο, προκειμένου να γίνει η γονιμοποίηση του άνθους. Το πάχος των γυρεόκοκκων κυμαίνεται από 2,5 έως 250μm (μικρόμετρα). Tο χρώμα τους ποικίλλει, από το μαύρο της παπαρούνας, το ροζ–κόκκινο του πολύκομπου, το ανοικτό κίτρινο της ντάλιας μέχρι το λευκό του βαμβακιού. Η γεύση της γύρης είναι κατά το πλείστον πικρή αλλά υπάρχουν και φυτά, πόες συνήθως, που δίνουν γλυκιά γύρη.
Τα ανεμογαμή φυτά βασίζουν την γονιμοποίηση τους περισσότερο στην τύχη και για αυτό τον σκοπό παράγουν περισσότερη ποσότητα γύρης αλλά και μικρότερου μεγέθους κόκκους για να ταξιδεύουν χιλιόμετρα μακριά με τη βοήθεια του ανέμου. Τα εντομογαμή βασίζουν την γονιμοποίηση τους στα έντομα (μέλισσες, πεταλούδες κ.α).Η γύρη κατά την επικονίαση που γίνεται από τις μέλισσες αναμειγνύεται με τις εκκρίσεις τους και με το νέκταρ. Ο συνδυασμός αυτών των συστατικών είναι υπεύθυνος για τις ωφέλιμες ιδιότητες της γύρης που προσφέρει στον άνθρωπο. Η γύρη αποτελεί βασική πηγή τροφής για τις μέλισσες λόγω του πλούτου θρεπτικών ουσιών που περιέχει. Πιο συγκεκριμένα περιέχει μεγάλες ποσότητες φυτοχημικών ουσιών και δευτερογενών μεταβολιτών.
Η χρήση της γύρης ήταν ευρέως διαδεδομένη από τα αρχαία χρόνια σε όλο τον κόσμο. Αυτό αποδίδεται στις φαρμακευτικές ιδιότητες της, οι οποίες ήταν γνωστές από τότε. Πολλές ασθένειες αντιμετωπίζονταν με τη χρήση της γύρης. Μερικές από τις ασθένειες αυτές ήταν το κρυολόγημα, η γρίπη, το έλκος, η πρόωρη γήρανση, η αναιμία και η κολίτιδα. Ακόμα και σήμερα, η χρήση της γύρης είναι διαδεδομένη και παρατηρείται διαρκής αύξηση της χρήσης της από ανθρώπους ως συμπλήρωμα διατροφής και ως τονωτικό. Απευθύνεται τόσο σε μικρές ηλικίες όσο και σε μεγαλύτερες ηλικίες γιατί προσφέρει ευεξία και έχει αντιγηραντικές ιδιότητες.
Τα κύρια συστατικά από τα οποία αποτελείται η γύρη είναι τα λιπίδια, τα σάκχαρα, οι πρωτεΐνες, οι βιταμίνες, τα καροτενοειδή, τα αμινοξέα, οι πολύφαινόλες όπως τα φλαβονοειδή και υδατάνθρακες. Σε ορισμένα από τα συστατικά αυτά αποδίδονται οι θεραπευτικές ιδιότητες της.Μια πρόσφατη έρευνα εκτίμησε τη χημική σύνθεση και τις βιολογικές δραστηριότητες της ελληνικής γύρης και τα αποτελέσματα της έδειξαν ότι τα κύρια συστατικά της ανήκουν στα σάκχαρα, στα λιπαρά οξέα, στα φαινολικά οξέα, στα φλαβονοειδή, στους εστέρες λιπαρών οξέων και στο παλμιτικό οξύ.
ΑΝΤΙΓΗΡΑΝΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ…
Παρατηρήθηκε αυξημένη πρωτεοσωμική δράση σε ανθρώπινους ινοβλαστούς, η οποία έχει ωφέλιμα αποτελέσματα στα κύτταρα που υπόκεινται σε οξειδωτική καταπόνηση και επιπρόσθετα συνεισφέρει στην επιμήκυνση της διάρκειας ζωής τους.
ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΔΡΑΣΗ…
Μετά από πειράματα, βρέθηκε ότι τα συστατικά της γύρης παρουσιάζουν αντιμικροβιακή δράση γιατί αναστέλλουν την ανάπτυξη βακτηρίων και παθογόνων μυκήτων. Η δράση αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί στο υψηλό περιεχόμενο σε φλαβονοειδή.
ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ…
Η γύρη έχοντας στη χημική της σύστασης μεγάλη ποσότητα φλαβονοειδών και φαινολικών συστατικών, παρουσιάζει υψηλή αντιοξειδωτική δράση, καθώς βοηθάει στην απομάκρυνση των ελεύθερων ριζών του ανθρώπινου οργανισμού.
Η καροτίνη, η οποία είναι η βασική πηγή από την οποία παράγεται βιομηχανικά η βιταμίνη Α. Η Ρουτίνη (βιταμίνη Π), η οποία δυναμώνει και μεγαλώνει τα τριχοειδή αγγεία της κυκλοφορίας και ενισχύει τις φλέβες και τις αρτηρίες. Μια ιδιότητα που συντελεί στο να απομακρύνει σε μεγάλο βαθμό τις καρδιακές προσβολές και τα εγκεφαλικά επεισόδια και ειδικά για όσους έχουν περάσει τα 40 χρόνια της ηλικίας τους. Η μελισσογύρη περιέχει ακόμα μια ποσότητα από ένζυμα συστατικά που είναι απαραίτητα για την αφομοίωση και απορρόφηση των τροφών από το πεπτικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού. Και επίσης φυτικές ορμόνες οι οποίες είναι αβλαβείς στον άνθρωπο (και όχι σαν τις βλαβερές συνθετικές ορμόνες όπως είναι εκείνες των βιομηχανιών εργαστηρίων που κυκλοφορούν στα φαρμακεία), και οι οποίες ορμόνες κανονίζουν και ρυθμίζουν την έκκριση που παράγουν στους άνδρες και στις γυναίκες οι ενδοκρινείς αδένες, με αυτής την ιδιότητα ενισχύει και τον προστάτη.
Η κανονική χρήση της μελισσογύρης, όπως την φέρουν στην κυψέλη οι μέλισσες, (και όχι νοθευμένη, μπαγιάτικη ή χαλασμένη) μπορεί να ξαναδώσει στον προστάτη την παλιά του νεότητα, όπως έχουν αποδείξει πειράματα. Στη Σουηδία και τα Σκανδιναβικά κράτη καταναλώνουν εκπληκτικές ποσότητες μελισσογύρης. Της αποδίδουν την αναγέννηση της σεξουαλικής τους δύναμης. Η μελισσογύρη έχει θαυμάσια επίδραση στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις διάφορες δύσκολες περιόδους της ζωής τους. Όταν την παίρνουν ανακατεμένη με μέλι συντελεί συχνά σε απρόσκοπτες και ομαλές γέννες. Και πάνω από αυτό το ευεργετικό γεγονός η χρήση της συντελεί στο να έρχονται στον κόσμο ωραία γελαστά και ήσυχα μωρά.
Είναι η πλουσιότερη φυσική τροφή σε πρωτεΐνες, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ορμόνες, ένζυμα και μεταλλικά στοιχεία και άλλα. η ισορροπία των αμινοξέων είναι καθοριστικός παράγοντας της διατροφικής αξίας της γύρης. Περιέχει πάνω από 5000 ένζυμα και συνένζυμα απαραίτητα για το μεταβολισμό των τροφών και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών από το πεπτικό σύστημα περιέχει αντιβιοτικές και βακτηριοστατικές ουσίες καθώς και φυτικές ορμόνες που ρυθμίζουν τη φυσιολογική έκκριση των ενδοκρινών αδένων αν συγκρίνουμε την περιεκτικότητα της γύρης σε αμινοξέα με την αντίστοιχη του βοδινού κρέατος, των αυγών ή του τυριού, θα διαπιστώσουμε ότι σε ίσο βάρος η γύρη είναι 5-7 φορές πιο πλούσια από αυτές τις τροφές που φημίζονται για τη διατροφική τους αξία. η ένταξη της στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου αποφέρει απίστευτα αποτελέσματα. η γύρη δίνει ευεξία, αυξάνει την αυτοπεποίθηση.
Η γύρη βοηθά στη διανοητική λειτουργία, ενισχύει τη συστολή της καρδιάς, έχει διουρητική δράση, διορθώνει την ισορροπία του μεταβολισμού και συμβάλλει όχι μόνο στη μείωση του βάρους αλλά και στην αύξηση της ταχύτητας μεταβολισμού της αιθανόλης, την έντονη σεξουαλική δραστηριότητα, περιορίζει σημαντικά τα προβλήματα της εμμηνόπαυσης και της αναιμίας, την προστατίτιδα, τις αιμορροΐδες, τη δυσκοιλιότητα, τη διάρροια, τις εντερίτιδες. Περιέχει μία αντιβιοτική ουσία, παρόμοια με την πενικιλίνη. Επηρεάζει το μεταβολισμό του νερού, την απόθεση λίπους του θυρεοειδούς αδένα, προστατεύει την όραση.
Καταναλώνεται αυτούσια ως έχει, διαλυμένη σε κάποιο χυμό, αναμεμιγμένη με μέλι.